Donmuş Omuz
Hareket kısıtlılığı “Donmuş Omuz” hastalığında ilk belirtilerdir. Diğer omuza dokunamıyor veya kol arkaya götürülemiyorsa; kolun baş üzerine kaldırma konusunda zorluk varsa, omuz hareketlerinde bir kısıtlanma var demektir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür, genellikle 40-65 yaş arası sıktır. Şeker hastalarının %10 – 20’sinde görülür. Omuzun yaralanmalarında veya operasyon gibi sabitlenmesi gereken durumlarda, hipertiroidi, kalp-damar hastalıkları depresyon parkinson gibi rahatsızlıklarda sıklıkla karşımıza çıkar.
Hastalığının nedeni bilinmemektedir, bir reaksiyon sonucu omuz kapsülünde kalınlaşma ve büzülme oluşur. Bu durumda omuz başının eklemdeki hareketi kısıtlanır. Donmuş omuz aynı zamanda omuz ekleminin bir kırık veya ameliyat gibi nedenlerle uzun süre tespit edilmesi sonucunda da gelişebilir. Bu nedenle modern omuz tedavilerinde omuza uygulanan tespit süreleri çok kısaltılmıştır. Donmuş omuz genellikle tek omuzda olur. Ancak vakaların 1/3’ünde her iki omuz hareketlerinde kısıtlanma vardır.
Hastalık genellikle 3 aşamada gelişir.
1. Aşama; Geceleri daha fazla olmak üzere ağrı vardır. Artan ağrı ile birlikte hareket kısıtlılığında bir artış görülür. Bu aşama 2 ile 9 ay sürer.
2. Aşama; Ağrı azalmaya başlar ve kol hareketleri ağrısız hale gelir. Ancak hareket kısıtlılığı artmıştır. Bu kısıtlılık diğer kol hareket açıklığının yarısına kadar ilerleyebilir. Bu aşama 4 ile 12 ay sürebilir.
3. Aşama; İlerleme durur. Hastaların bir kısmında hareket yeteneğinde dereceli bir artış olur. Bu dönem 12-48 ay kadar sürebilir.
Tedavi
Tedavi hastalığın hangi aşamada ve ciddiyette olmasına göre biçimlendirilir. Tedaviyi 4 aşamada değerlendirmek mümkündür;
1- İlaç ve egzersiz tedavisi; Ağrı kesici-anti romatizmal ilaçlar ile birlikte fizyoterapistler tarafından öğretilen egzersizler hastalığın ilk aşamalarında önerilir. Egzersizler ağrılı olabilir ancak düzenli yapmak omuzda hareket kısıtlılığının gelişmesini engelleyebilir.
2- Fizik tedavi; Omuz hareketlerinde kısıtlılığın artmaya devam ettiği durumlarda zaman geçirmeden başlanmalıdır. Omuz fizyoterapisi özel bir uzmanlık ve deneyim gerektirir. Aşırı zorlama hastalığın hızlanmasına neden olabilir. Fizyoterapi sırasında ev egzersizlerine uymak fizik tedavi süresini azalttığı gibi etkisini de arttırır.
3- Eklem içi kortikosteroid uygulaması; Fizik tedavi yanıtı az ise veya aşırı ağrı nedeni ile terapi tam yapılamıyorsa kullanılan oldukça etkili bir yöntemdir. Uygulanılan kortikosteroid dozu ve tipi nedeniyle klasik kortizon yan etkileri görülmez.
4- Omuz artroskopisi; Önceki yöntemlere cevap vermeyen özellikle de III. Aşamada hastalarda genel anestezi altında eklem içine girilerek kalınlaşmış ve daralmış kapsül gevşetilmektedir. Ağrısız bir işlemdir. Fakat derhal hareket ve fizik tedaviye başlayarak yeniden yapışıklıkların önüne geçmek gerekir. İşlem sonrasında yoğun fizik tedavi ve rehabilitasyon egzersizlerine başlanmalıdır.
