Halluks valgus
Ayak başparmağınızın başladığı yerde şişlik, çıkıntı ve şekil bozukluğuna halluks valgus denir. Kadınların neredeyse % 40 ın da bu yakınma vardır. Bu hastalıkta %70 oranında genetik bir eğilim vardır. Genetik olarak 1.-2. tarak kemikleri arasındaki açı fazla olduğunda zamanla başparmak diğer parmaklara yaklaşır ve bu keskin açılanma bir çıkıntı olarak görülür. Bunun dışında uzun yıllar topuklu, sivri burunlu ayakkabı giyenlerde de bu rahatsızlık meydana gelebilir. Bu nedenle bu rahatsızlığı olan her 10 hastadan 9 u kadındır.
Tarak kemiği başının ayakkabılara sürtünmesi sonucu, ciltte kızarıklık ve ağrı, ciltte nasır dokusu ve cilt altında yumuşak doku şişliği ile çıkıntı oluşur. Şekil bozukluğu arttıkça başparmak zamanla 2. parmağın altına veya üstüne doğru ilerleyebilir. Bu tür mekanik sorunlara nasırlar eşlik eder. Daha fazla yük taşımaya başlayan tarak kemiği başları altında ağrılı nasırlar oluşur. Uzun zaman devam eden eklemdeki kötü pozisyon kıkırdak bozukluğuna neden olur. Bu aşamadan sonra yakınmalar iyice artar, ilaç ve diğer tedavi yöntemleri başarısız olur.
Tanı için ayağınızın yere basarak çekilmiş röntgen filmleri ve fizik inceleme yeterlidir. Gerekli durumlarda ayak basınç ölçümleri yapılabilir. Bu rahatsızlığa sahip kişilerin büyük kısmı cerrahi olmayan bir biçimde rahatlatılabilir. Öncelikle moda ayakkabılar hemen her zaman sağlıksız olduğu unutulmamalı, belirtileri arttıran ayakkabılar bir daha giymemeye özen gösterilmelidir.
Özellikle dar, sivri burunlu, 5 cm den yüksek topuklu ayakkabılar giyilmemeli, geniş burunlu ayakkabılar tercih edilmemelidir. Ülkemizde maalesef bayanlara yönelik geniş burunlu ayakkabılar bulmak çok zordur. Önü geniş olanların ise topuk bölümü de geniş olduğundan ayaktan çıkmaktadır. Yurt dışında olduğu gibi ayakkabılarda numaranın dışında dar, normal ve geniş kalıplar olması gereklidir.
En rahat ayakkabılar koşu ayakkabılarıdır. Bunların erkekler için yapılanları daha geniş kalıp olduğundan tercih edilebilir. Ayakkabı alırken başparmak üstünde baskı olmayacak kadar rahat olmalarına dikkat edilmeli. Ağrı kesici ve ödem giderici ilaçlar, başparmak ile 2. parmak arasında makara biçiminde destekler (parmak arası makarası), nasır yastıkları yakınmaların azaltılmasında yardımcıdır. Ancak bu tür tedaviler yakınmaları giderir, hastalığın meydana gelmesine neden olan anatomik rahatsızlığı ortadan kaldırmaz.
Cerrahi olamayan önlemler sizi tatmin eden bir sonuç vermediyse size cerrahi gerekir denilebilir. Günümüzde cerrahi taleplerinde estetik kaygılar ve moda ayakkabıları giyme zorlukları daha fazla yer almaya başlamışsa da asıl cerrahi müdahaleye yürüme ve ayakkabı giymenizi engelliyen şiddetli ilerleyici ağrı varlığında karar vermek gerekir. Unutulmamalıdır ki operasyon sonrası ayak numarası asla küçülmez.
Bugün halluks valgus cerrahisinde yüzün üzerinde cerrahi yöntem vardır. Hastalardaki şekil bozukluğu farklı karakterde ve farklı derecelerde olması nedeniyle her hasta için ayrı bir cerrahi yöntem seçilebilir. Temel olarak cerrahi yöntemler bağ, kapsül ve tendonların düzeltilmesi ile yapılan yumuşak doku ameliyatları ve kemiklerin kesilerek düzeltilmesi şeklindeki kemik ameliyatlarından oluşur.
Sıklıkla bu ameliyat türlerinden birkaçının kombine edilmesi gerekebilir. Sizin için hangi ameliyat türünün uygun olduğu şekil bozukluğunun tipine, şiddetine ve cerrahınızın deneyimlerine bağlıdır. Ameliyatlar bölgesel veya genel anestezi altında yapılır.
Ameliyat sonrası ayağın üzerine basıp basamayacağınız ve iyileşme süresi ameliyat tipine bağlıdır. Ameliyat sonrası hasta ayakkabı seçiminde daha rahat olacaktır, ancak yine de yüksek topuklu ve sivri burunlulardan kaçınmak gereklidir
