Kıkırdak yaralanmalarında cerrahi uygulamalar nelerdir?

Kıkırdak lezyonları günlük yaşamı kısıtlayacak oranda ağrıya veya hareket kaybına yol açıyorsa tereddüt edilmeden cerrahi uygulanmalıdır. Pek çok hekim öncelikle ameliyatsız yöntemleri uygular ancak bunlarda başarısız olunması durumunda artroskopik yaklaşımları önerir. Kıkırdak yaralanmalarında Artroskopi; kıkırdaktaki problemleri gözle görebilme, yerini, sınırlarını, boyutlarını, derinliğini belirleyebilme ve hepsinden önemlisi aynı seansta tedaviye geçebilme özelliklerinden dolayı son yıllardaki en önemli ilerlemedir. Artroskopide görülecek lezyonun büyüklüğüne göre cerrahi yöntem açısından karar verilir. Kıkırdak lezyonlarının tedavisinde oluşturulacak kıkırdak yüzeyin tamamen veya tama yakın oranda orijinal kıkırdaktan (hyalin) oluşmasını sağlamak temel hedeftir.

Günümüzde cerrahi tedaviler problemin büyüklüğü ve özelliklerine göre:

Kıkırdak yüzeyinin traşlanması (Kondroplasti):

Yüzeyel ve derin olmayan kıkırdak yaralanmalarında uygulanır. Artroskopi görüntülemesi altında özel motorize el aletleri ile girilen küçük delikten zarar görmüş kıkırdak yüzeyinin üzeri düzeltilerek yüzey düzgünlüğü sağlanır bir tür zımparalama yöntemidir.

Mikrokırık- subkondral delme:

Daha derin yaralanmalarda zarar görmüş kıkırdak dokunun ortadan kalkması ile açığa çıkmış kemik dokusuna küçük delikler açma yöntemine dayanır. Bu yöntemde amaç kıkırdak altındaki kemik dokuya (subkondral) küçük delikler açarak bu deliklerden kan akımını sağlamak ve böylece kan damarı olmayan bölgede kanama yaratılarak oluşacak kan ve pıhtıdan kıkırdak dönüşümü sağlamaktır.

Mozaikplasti (osteokondral autolog transpalantasyon):

Kişinin kendi sağlıklı kıkırdağının altındaki kemikle birlikte silindir şeklinde alınıp hasarlı kıkırdak bölgesine taşınma işlemidir. Sağlıklı kıkırdak dizin yük taşımayan bölgesinden belli çaplarda silindir tüpler ile alınır ve önceden hazırlanmış hasarlı bölgeye nakledilir. Bu işlem mozaik yapmak, parke döşemek şeklinde bir görsellik taşıdığından mozaikplasti adını alır. Alacağımız sağlıklı kıkırdak miktarı sınırlı olduğundan bu girişimin yapılabilmesi için hasarlı kıkırdak bölgesinin alnının 2-4 cm kareden büyük olmaması gerekir.

Otolog kıkırdak transplantasyonu:

Yaralanmış ve hasarlanmış kıkırdak bölgesi 4 cm kareden büyükse iki basamaklı bir girişim olan hastanın kendi kıkırdağının alınıp laboratuar ortamında üretip daha sonra 2. bir girişimle hasarlı bölgeye yerleştirme yöntemi uygulanır. Önce artroskopik olarak diz içine girilir hasarlı kıkırdak bölgesi temizlenir ve buradan alınan kırdak hücreleri laboratuara yollanır. Özel ortamda sayı ve miktarca artırılan bu kıkırdak hücreleri beli bir süre sonra hazır hale gelir. İkinci basamakta ise üretilen bu kıkırdaklar ikinci bir artroskopik ya da açık yöntemle dize yerleştirilir.