Kıkırdak yumuşaması (Kondromalasi patella)
Diz kapağı (Patella) kemiğinin ekleme bakan yüzeyi kıkırdak ile kaplıdır. Çarpma, düşme, trafik kazası gibi belirgin direkt yaralanmalarda veya diz üzerine düşme hareketin ardı ardına zorlayıcı yapıldığı folklör, güreş, voleybol gibi spor türlerinde bu kıkırdak yüzeyi ağır zarara uğrayabilir.
Diz kapağı kıkırdak yaralanmaları yalnızca düşme veya çarpmaya bağlı değildir bazen de sebebi bilinmeyen kaza, travma veya hastalık olmaksızın da ortaya çıkabilir. İşte diz kapağı kemiğinin kıkırdak sertliğinin bozulmasına veya yumuşamasına kondromalazi patella denir.
Sıklıkla genç erişkinlerde görülür Klinik belirtiler kıkırdak yaralanmasının derecesine göre az veya çok olabilirler. Ortak olan bulgu dizde toplanan sıvıdır. Ancak genelde bu sıvı aşırı zorlama sonucu olarak gelişir. Bununla birlikte özellikle ağrı temel bulgudur.
Ağrının özelliği, dizin ön veya iç yan yüzü üzerinde olmasıdır. Merdivenleri çıkma ve inme gibi eklem yük altında kaldığında artar. Diz bükük iken uzun süreli oturma ile ortaya çıkan ve dizin düzeltilmesi ile geçen ağrıya sinema belirtisi denilir. Boşalma ve kayma duygusu uyluk adalesindeki güçsüzlüğünde göstergesi olarak karşımıza çıkar.
Diz kapağı kemiğinin üzerine basmak veya aşağıya doğru sıkıştırmakla ağrıda şiddetli artış görülür. Röntgen bulguları çok kez normaldir. Tanı yalnız klinik bulgulara göre yapılmalıdır. Tedavide temel hedef diz kapağı kıkırdağı üzerindeki kuvvetleri ve basıyı azaltmaktır. Dizin çok şiştiği dönemlerde diz içindeki sıvıyı boşaltmak eklem içi basıncı azaltarak dizde bir rahatlık yaratır. Bunu takiben bandaj ve uygulanacak buz tatbiki ile diz dinlendirilir. Bu süreçte uyluk çevresi kas güçlendirme egzersizleri ile çevre adaleler dengelenir. Ayrıca şişlik ve reaksiyon azaltıcı belirli ilaçlar verilerek bu süreç desteklenir.
Hastalar genellikle bu yaklaşımdan yararlanırlar. Daha sonra adalelerin kuvvet altında dirençli egzersizleri yaptırılmalıdır. İki üç haftalık bir tedavi uygulanmasına rağmen, eklemde yinelenen şişlik ve ağrının devam ettiği konservatif tedavinin yararlı olmadığı ve de fonksiyon bozukluğunun aşırı bulunduğu durumlarda cerrahi girişim düşünülmelidir.
Özellikle kıkırdak alanda eklem yüzünün devamlılığını bozan kuşkulu bulgularda cerrahi söz konusudur. Yapılacak girişimler artroskopik olarak gerçekleştirilir Cerrahi girişim çoğunlukla başarılı sonuçlanır. Fakat başarısız kaldığında gelişecek adale yetmezliği şikayetlerin artmasına neden olacaktır.
